ประเทศไทยกำลังเข้าสู่ช่วงฤดูหนาว อากาศเริ่มหนาวเย็นลง หลายคนอาจรู้สึกสบายใจที่ได้ใส่เสื้อกันหนาว แต่รู้หรือไม่ว่าช่วงนี้เป็นช่วงที่ฝุ่น PM 2.5 กลับมาระบาดอีกครั้ง

ฝุ่น PM 2.5 คือ ฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มีขนาดประมาณ 1 ใน 25 ส่วนของเส้นผม ฝุ่น PM 2.5 เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การเผาไหม้เชื้อเพลิง การก่อสร้าง อุตสาหกรรม การจราจร และกิจกรรมทางการเกษตร ฝุ่น PM 2.5 สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ผ่านทางระบบทางเดินหายใจและระบบหมุนเวียนโลหิต ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ตามมา

สาเหตุที่ฝุ่น PM 2.5 กลับมาระบาดอีกครั้งในช่วงหน้าหนาว

ในช่วงฤดูหนาว ประเทศไทยจะเข้าสู่ฤดูหนาวอย่างเป็นทางการ โดยจะเริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ ในช่วงเวลานี้ ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบจากมวลอากาศเย็นจากประเทศจีน มวลอากาศเย็นนี้จะทำให้อุณหภูมิในประเทศไทยลดลง ส่งผลให้อากาศเกิดการสะสมตัว เกิดเป็นปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "อากาศปิด" อากาศปิดจะทำให้การไหลเวียนของอากาศลดลง ฝุ่นละอองจึงไม่สามารถลอยตัวขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศได้ สะสมตัวอยู่ในอากาศแทน ส่งผลให้ค่าฝุ่น PM 2.5 สูงขึ้น

นอกจากนี้ ในช่วงฤดูหนาว ประเทศไทยยังเข้าสู่ฤดูฝน ฝนตกจะทำให้ฝุ่นละอองถูกชะล้างออกไป แต่ในช่วงปลายฤดูหนาว ฝนจะลดลง ส่งผลให้ฝุ่นละอองไม่ถูกชะล้างออกไป สะสมตัวอยู่ในอากาศแทน ส่งผลให้ค่าฝุ่น PM 2.5 สูงขึ้นเช่นกัน

ผลกระทบต่อสุขภาพ

ฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบต่อสุขภาพในหลายระบบอวัยวะ เช่น

• ระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดอาการระคายเคือง ไอ เจ็บคอ หายใจลำบาก ไปจนถึงโรคหอบหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
• ระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน และโรคหลอดเลือดสมอง
• ระบบอื่นๆ เช่น เกิดอาการตาอักเสบ จมูกอักเสบ และภูมิแพ้

กลุ่มเสี่ยง

กลุ่มเสี่ยงที่ได้รับผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 เป็นพิเศษ ได้แก่

• เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น โรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด
• ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ผู้ที่ต้องทำงานหรืออยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง

วิธีป้องกัน

วิธีป้องกันไม่ให้ได้รับฝุ่น PM 2.5 ได้แก่

• หลีกเลี่ยงการออกนอกบ้านในช่วงที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง
• สวมหน้ากากอนามัยป้องกันฝุ่นละอองเมื่อต้องออกนอกบ้าน
• ปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิดเพื่อป้องกันฝุ่นละอองเข้ามาภายในบ้าน
• ทำความสะอาดบ้านบ่อยๆ เพื่อลดปริมาณฝุ่นละออง

มาตรการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5

รัฐบาลและภาคเอกชนควรร่วมมือกันแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในระยะยาว โดยเน้นมาตรการต่างๆ ดังนี้

• ควบคุมการปล่อยมลพิษจากแหล่งกำเนิด เช่น การเผาไหม้เชื้อเพลิง การก่อสร้าง อุตสาหกรรม และการจราจร
• ส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาด
• พัฒนาระบบขนส่งมวลชนสาธารณะ
• ปลูกต้นไม้เพื่อดูดซับฝุ่นละออง

คำแนะนำสำหรับประชาชน

ในช่วงหน้าหนาว ประเทศไทยจะมีฝุ่น PM 2.5 สูง ประชาชนควรปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้นอย่างเคร่งครัด เพื่อปกป้องตนเองและคนรอบข้างจากฝุ่นละออง ดังนี้

• หลีกเลี่ยงการออกนอกบ้านในช่วงที่มีฝุ่น PM 2.5 สูง ตรวจสอบค่าฝุ่น PM 2.5 ได้จากเว็บไซต์ของกรมควบคุมมลพิษ
• สวมหน้ากากอนามัยป้องกันฝุ่นละอองเมื่อต้องออกนอกบ้าน
• ปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิดเพื่อป้องกันฝุ่นละอองเข้ามาภายในบ้าน
• ทำความสะอาดบ้านบ่อยๆ เพื่อลดปริมาณฝุ่นละออง

ร่วมกันป้องกันฝุ่น PM 2.5 เพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคน