วันลอยกระทง ประเพณีไทยที่สืบทอดมายาวนาน

วันลอยกระทง เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทย ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติ นิยมทำบุญตักบาตร ลอยกระทง สรงน้ำพระ และทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อความเป็นสิริมงคล

ประวัติวันลอยกระทง

วันลอยกระทงมีประวัติมายาวนาน สันนิษฐานว่าเกิดขึ้นตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยเชื่อว่ามีที่มาจากความเชื่อเรื่องนางสุชาดา ซึ่งได้นำเครื่องหอมและดอกบัวลอยลงในแม่น้ำเนรัญชรา เพื่อบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในวันตรัสรู้

ต่อมา ประเพณีลอยกระทงได้แพร่หลายไปทั่วภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในแต่ละประเทศจะมีชื่อเรียกและประเพณีที่แตกต่างกันไป เช่น ในประเทศลาวเรียกว่า "วันออกพรรษา" ในประเทศพม่าเรียกว่า "วันยี่เป็ง"

ตำนานวันลอยกระทง

นอกจากตำนานนางสุชาดาแล้ว ยังมีตำนานวันลอยกระทงอีก 2 ตำนาน ได้แก่

• ตำนานการลอยพระประทีป เล่าว่า ในสมัยกรุงสุโขทัย พ่อขุนรามคำแหงมหาราชได้โปรดให้จัดพิธีลอยพระประทีปขึ้น เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองการขึ้นครองราชย์
• ตำนานการขอขมาพระแม่คงคา เล่าว่า ในวันเพ็ญเดือน 12 เหล่าเทวดาจะลงมาเล่นน้ำในแม่น้ำคงคา มนุษย์จึงลอยกระทงเพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคาที่อาจได้ล่วงเกินน้ำมา

ความเชื่อวันลอยกระทง

ประเพณีลอยกระทงมีความเชื่อหลายประการ ดังนี้

• เป็นการขอขมาพระแม่คงคา เป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคาที่อาจได้ล่วงเกินน้ำมา
• เป็นการลอยเคราะห์ลอยโศก เป็นการลอยความทุกข์ ความโศก ความเศร้า ความโชคร้าย ไปพร้อมกับกระทง
• เป็นการบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นการบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงตรัสรู้ในวันเพ็ญเดือน 12
• เป็นการเฉลิมฉลองเทศกาลออกพรรษา เป็นการเฉลิมฉลองเทศกาลออกพรรษาของชาวพุทธ

สิ่งที่ควรทำในวันลอยกระทง

ในวันลอยกระทง นิยมทำกิจกรรมต่าง ๆ ดังนี้

• ทำบุญตักบาตร ในตอนเช้าตรู่ของวันลอยกระทง ผู้คนจะออกมาทำบุญตักบาตรเพื่อความเป็นสิริมงคล
• ลอยกระทง เป็นการลอยกระทงที่ทำจากวัสดุต่าง ๆ เช่น ใบตอง ดอกไม้ เทียน และธูป เพื่อลอยไปตามสายน้ำ เพื่อเป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคา และลอยเคราะห์ลอยโศก
• สรงน้ำพระ เป็นการสรงน้ำพระพุทธรูปเพื่อความเป็นสิริมงคล
• ทำกิจกรรมต่าง ๆ นอกเหนือจากกิจกรรมหลัก ๆ ข้างต้น ยังมีกิจกรรมอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เช่น การเล่นน้ำ การประกวดกระทง การจุดพลุ เป็นต้น

ข้อควรปฏิบัติในวันลอยกระทง

ในการลอยกระทง มีข้อควรปฏิบัติดังนี้

• ไม่ควรลอยกระทงที่ทำจากโฟมหรือพลาสติก เพราะจะย่อยสลายได้ยากและสร้างมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม
• ควรเลือกลอยกระทงที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง ดอกไม้ เทียน และธูป
• ควรลอยกระทงในที่ที่เหมาะสม เช่น แม่น้ำสาธารณะ ลำคลอง ไม่ลอยกระทงในแม่น้ำที่เป็นแหล่งน้ำธรรมชาติหรือแม่น้ำที่เป็นแหล่งน้ำบริโภค
• ควรช่วยกันรักษาความสะอาดของสถานที่ลอยกระทง

ปีนี้ลอยกระทงวันไหน

ปี 2566 วันลอยกระทงตรงกับ วันเสาร์ที่ 27 พฤศจิกายน 2566

วันลอยกระทงเป็นประเพณีไทยที่สืบทอดกันมายาวนาน เป็นการผสมผสานระหว่างความเชื่อทางศาสนาและวัฒนธรรมไทย เป็นการแสดงความกตัญญูต่อพระแม่คงคา และเป็นการขอขมาต่อสิ่งที่ได้ล่วงเกินไป เพื่อเป็นการเริ่มต้นชีวิตใหม่อย่างสดใสและมีความสุข